Η Ουκρανία είναι ένα πιόνι στη μεγάλη σκακιέρα

Πηγή: https://orientalreview.su/2022/04/23/ukraine-is-a-pawn-on-the-grand-chessboard/

Tο βιβλίο του Zbigniew Brzezinski «The Grand Chessboard» εκδόθηκε πριν από 25 χρόνια. Οι υποθέσεις και οι στρατηγικές του για τη διατήρηση της παγκόσμιας κυριαρχίας των ΗΠΑ είχαν τεράστια επιρροή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Καθώς η σύγκρουση στην Ουκρανία εξελίσσεται, με τη δυνατότητα να κλιμακωθεί σε παγκόσμιο πόλεμο, μπορούμε να δούμε πού οδηγεί αυτή η πολιτική και πόσο κρίσιμο είναι να επαναξιολογηθεί.

Η ανάγκη κυριαρχίας στην Ευρασία

Η βασική προϋπόθεση του «The Grand Chessboard» περιγράφεται στην εισαγωγή:

*με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μοναδική παγκόσμια δύναμη

* Η Ευρώπη και η Ασία (Ευρασία) μαζί έχουν τη μεγαλύτερη χερσαία έκταση, πληθυσμό και οικονομία

* Οι ΗΠΑ πρέπει να ελέγχουν την Ευρασία και να εμποδίσουν μια άλλη χώρα να αμφισβητήσει την κυριαρχία τους

Ο Μπρεζίνσκι συνοψίζει την κατάσταση: «Η Αμερική είναι πλέον η μόνη παγκόσμια υπερδύναμη και η Ευρασία είναι η κεντρική αρένα του πλανήτη». Προσθέτει ότι «είναι επιτακτική ανάγκη να μην αναδυθεί κανένας ευρασιατικός αμφισβητίας, ικανός να κυριαρχήσει στην Ευρασία και έτσι να αμφισβητήσει την Αμερική».

Το βιβλίο ερευνά τα διάφορα έθνη στην Ευρασία, από την Ιαπωνία στα ανατολικά έως το Ηνωμένο Βασίλειο στα δυτικά. Ολόκληρη η χερσαία μάζα της Ευρώπης και της Ασίας καλύπτεται. Αυτή είναι η «μεγάλη σκακιέρα» και ο Brzezinski αναλύει πώς οι ΗΠΑ πρέπει να «παίξουν» διαφορετικά κομμάτια στο ταμπλό για να κρατήσουν τους πιθανούς αντιπάλους κάτω και τις ΗΠΑ υπό τον έλεγχο.

Το Αφγανιστάν ήταν ένα πιόνι στην εκστρατεία των ΗΠΑ κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Ο αμοραλισμός της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ είναι σαφής και συνεπής, από την καταστροφή του Αφγανιστάν που ξεκίνησε το 1978 και συνεχίστηκε μέχρι την τρέχουσα πείνα που προκαλείται από το πάγωμα των αφγανικών κρατικών αποθεμάτων από τις ΗΠΑ.

Το χτύπημα είναι επίσης σαφές. Οι ξένοι μαχητές που εκπαιδεύτηκαν από τις ΗΠΑ και τους Σαουδάραβες έγιναν Αλ Κάιντα και μετά ISIS. Η σφαγή στο νυχτερινό κέντρο του Ορλάντο το 2016, όπου 49 έχασαν τη ζωή τους και 53 τραυματίστηκαν, διέπραξε ο γιος ενός Αφγανού πρόσφυγα που δεν θα ερχόταν ποτέ στις ΗΠΑ αν η χώρα του δεν είχε αποσταθεροποιηθεί σκόπιμα. Ο Paul Fitzgerald περιγράφει εύγλωττα την τραγωδία στο άρθρο του, το όραμα του Brzezinski να παρασύρει τους Σοβιετικούς στην Αφγανική παγίδα που τώρα είναι ο εφιάλτης του Ορλάντο.

Η υπεροχή και η εξαίρεση των ΗΠΑ

Η «Μεγάλη Σκακιέρα» αναλαμβάνει την υπεροχή και την εξαιρετικότητα των ΗΠΑ και προσθέτει τη στρατηγική για την εφαρμογή και την επιβολή αυτής της «πρωταρχίας» στη μεγαλύτερη και πιο σημαντική αρένα: την Ευρασία.

Ο Μπρεζίνσκι δεν υποστηρίζει έναν πολυπολικό κόσμο. «Ένας κόσμος χωρίς την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ θα είναι ένας κόσμος με περισσότερη βία και αταξία και λιγότερη δημοκρατία και οικονομική ανάπτυξη», και «Η μόνη πραγματική εναλλακτική λύση στην αμερικανική παγκόσμια ηγεσία στο άμεσο μέλλον είναι η διεθνής αναρχία».

Αυτοί οι ισχυρισμοί συνεχίζονται σήμερα καθώς το κατεστημένο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ μιλά επανειλημμένα για την «τάξη που βασίζεται σε κανόνες» και τη «διεθνή κοινότητα», αγνοώντας το γεγονός ότι η Δύση είναι ένα μικρό κλάσμα της ανθρωπότητας. Προς το τέλος του βιβλίου του, ο Brzezinski προτείνει την «αναβάθμιση» των Ηνωμένων Εθνών και μια «νέα κατανομή ευθυνών και προνομίων» που λαμβάνει υπόψη τις «μεταβαλλόμενες πραγματικότητες της παγκόσμιας ισχύος.

Η σημασία του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας

Με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και του Συμφώνου της Βαρσοβίας, πολλοί άνθρωποι στη Δύση πίστευαν ότι το ΝΑΤΟ δεν ήταν πλέον απαραίτητο. Το ΝΑΤΟ ισχυριζόταν ότι ήταν μια αυστηρά αμυντική συμμαχία και ο μόνος του αντίπαλος είχε διαλυθεί.

Ο Μπρεζίνσκι και άλλα γεράκια των ΗΠΑ είδαν ότι το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να επεκτείνει την ηγεμονία των ΗΠΑ και να διατηρήσει τη ροή των αγορών όπλων. Έτσι έγραψε ότι «ένα διευρυμένο ΝΑΤΟ θα εξυπηρετήσει καλά τόσο τους βραχυπρόθεσμους όσο και τους πιο μακροπρόθεσμους στόχους της πολιτικής των ΗΠΑ».

Ο Brzezinski ήταν ανένδοτος ότι οι ρωσικές ανησυχίες ή φόβοι πρέπει να απορριφθούν. «Οποιαδήποτε συμφωνία με τη Ρωσία στο θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ δεν θα πρέπει να συνεπάγεται ένα αποτέλεσμα που θα έχει ως αποτέλεσμα να γίνει η Ρωσία ένα de facto μέλος της συμμαχίας που λαμβάνει αποφάσεις». Ο Μπρεζίνσκι ήταν επιδέξιος στο να παρουσιάζει μια επιθετική πολιτική υπό το καλύτερο φως.

Ο Brzezinski παρουσιάζει την Ουκρανία ως την κομβική χώρα για τον περιορισμό της Ρωσίας. Λέει, «Η Ουκρανία είναι η κρίσιμη κατάσταση, όσον αφορά τη μελλοντική εξέλιξη της Ρωσίας». Λέει, «Χωρίς την Ουκρανία, η Ρωσία παύει να είναι ευρασιατική αυτοκρατορία». Αυτό είναι ένα άλλο παράδειγμα της επιδέξιας διατύπωσής του επειδή η Ουκρανία ως μέρος μιας εχθρικής στρατιωτικής συμμαχίας δεν αποτρέπει μόνο μια ρωσική «αυτοκρατορία» αλλά αποτελεί και πιθανή απειλή. Το Κίεβο απέχει λιγότερο από 500 μίλια από τη Μόσχα και η Ουκρανία ήταν η κύρια οδός της ναζιστικής εισβολής.

Ο Μπρεζίνσκι γνώριζε καλά την αμφιλεγόμενη φύση των συνόρων της Ουκρανίας. Στη σελίδα 104 δίνει ένα απόσπασμα που δείχνει ότι πολλοί άνθρωποι της ανατολικής Ουκρανίας αναζητούνταν να φύγουν από την Ουκρανία μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Το απόσπασμα του 1996 από μια εφημερίδα της Μόσχας αναφέρει: «Στο προβλέψιμο μέλλον τα γεγονότα στην ανατολική Ουκρανία φέρουν τη Ρωσία μπροστά σε ένα πολύ δύσκολο πρόβλημα. Μαζικές εκδηλώσεις δυσαρέσκειας, θα συνοδεύονται από εκκλήσεις προς τη Ρωσία, ή ακόμα και από απαιτήσεις να καταλάβει την περιοχή».

Παρά αυτή την πραγματικότητα, ο Brzezinski απορρίπτει τα δικαιώματα και τις καταγγελίες της Ρωσίας. Λέει ωμά: «Η Ευρώπη είναι το βασικό γεωπολιτικό προγεφύρωμα της Αμερικής στην ευρασιατική ήπειρο». και «Η Δυτική Ευρώπη και όλο και περισσότερο η Κεντρική Ευρώπη παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ένα αμερικανικό προτεκτοράτο». Η ανεκδιήγητη υπόθεση είναι ότι οι ΗΠΑ έχουν κάθε δικαίωμα να κυριαρχούν στην Ευρασία από μακριά.

Ο Brzezinski συμβουλεύει τη Ρωσία να αποκεντρωθεί με την ελεύθερη αγορά και μια χαλαρή συνομοσπονδία «Ευρωπαϊκής Ρωσίας, Σιβηρικής Ρωσίας και Δημοκρατίας της Άπω Ανατολής».

Το Αφγανιστάν είναι το πρότυπο

Ο Brzezinski συνειδητοποιεί ότι η Ρωσία παρουσιάζει μια πιθανή πρόκληση για την κυριαρχία των ΗΠΑ στην Ευρασία, ειδικά εάν συμμαχεί με την Κίνα. Στη «Μεγάλη Σκακιέρα», γράφει, «Εάν ο μεσαίος χώρος αποκρούει τη Δύση, γίνει μια διεκδικητική ενιαία οντότητα, και είτε αποκτήσει τον έλεγχο του Νότου είτε σχηματίσει συμμαχία με τον κύριο ανατολικό παράγοντα, τότε η πρωτοκαθεδρία της Αμερικής στην Ευρασία συρρικνώνεται δραματικά. ” Η Ρωσία είναι ο «μεσαίος χώρος» και η Κίνα είναι ο «μεγάλος ανατολικός παράγοντας».

Αυτό που φοβόταν ο Αμερικανός στρατηγός συνέβη: Τα τελευταία 20 χρόνια, η Ρωσία και η Κίνα χτίζουν μια συμμαχία αφιερωμένη στον τερματισμό της ηγεμονίας των ΗΠΑ και στην έναρξη μιας νέας εποχής στις διεθνείς σχέσεις.

Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος που οι ΗΠΑ προκάλεσαν επιθετικά την κρίση στην Ουκρανία. Ο κατάλογος των προβοκάτσιων είναι ξεκάθαρος: ηθική και υλική υποστήριξη στις διαδηλώσεις του Μαϊντάν, απόρριψη της συμφωνίας ΕΕ, δολοφονίες ελεύθερων σκοπευτών και βίαιο πραξικόπημα του 2014, αγνόηση της Συμφωνίας του Μινσκ που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Σύμβουλοι του ΝΑΤΟ και εκπαίδευση υπερεθνικιστών, θανατηφόρα όπλα για την Ουκρανία, άρνηση αποδοχής της μη ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, απειλές για εισβολή στο Ντονμπάς και στην Κριμαία.

Πριν από την επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο εν ενεργεία στρατιώτης και πρώην βουλευτής Tulsi Gabbard είπε «Στην πραγματικότητα θέλουν η Ρωσία να εισβάλει στην Ουκρανία. Γιατί να το κάνουν; Επειδή δίνει στην κυβέρνηση Μπάιντεν μια σαφή δικαιολογία για να επιβάλει δρακόντειες κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας και του ρωσικού λαού και εδραιώνει αυτόν τον ψυχρό πόλεμο. Το στρατιωτικό βιομηχανικό συγκρότημα είναι αυτό που επωφελείται. Ελέγχουν ξεκάθαρα την κυβέρνηση Μπάιντεν. Αν πείσουν τη Ρωσία να εισβάλει στην Ουκρανία, θα κλειδωθεί σε αυτόν τον νέο ψυχρό πόλεμο και το στρατιωτικό βιομηχανικό συγκρότημα αρχίζει να βγάζει έναν τόνο περισσότερα χρήματα. Ποιος πληρώνει το τίμημα; Ο αμερικανικός λαός, ο ουκρανικός λαός, και ο ρωσικός λαός. Υπονομεύει τη δική μας εθνική ασφάλεια, αλλά το στρατιωτικό βιομηχανικό συγκρότημα που ελέγχει τόσους πολλούς από τους εκλεγμένους μας αξιωματούχους κερδίζει και τρέχουν στην τράπεζα».

Αυτό είναι ακριβές, αλλά οι λόγοι των προκλήσεων είναι βαθύτεροι. Η Χίλαρι Κλίντον συνόψισε πρόσφατα τις επιθυμίες και τα όνειρα των γερακιών της Ουάσιγκτον: «Οι Ρώσοι εισέβαλαν στο Αφγανιστάν το 1980. Πολλές χώρες παρείχαν όπλα, συμβουλές και ακόμη και κάποιους συμβούλους σε αυτούς που στρατολογήθηκαν για να πολεμήσουν τη Ρωσία. Μια καλά χρηματοδοτούμενη εξέγερση βασικά οδήγησε στο να φύγουν οι Ρώσοι από το Αφγανιστάν».

Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ ήταν συνεπής από τον Μπρεζίνσκι έως τη Μαντλίν Ολμπράιτ, τη Χίλαρι Κλίντον και στη Βικτόρια Νούλαντ. Τα αποτελέσματα φαίνονται στο Aφγανιστάν, το Ιράκ, τη Γιουγκοσλαβία, τη Λιβύη, τη Συρία και τώρα την Ουκρανία.

Όπως και με το Αφγανιστάν, οι ΗΠΑ «δεν ώθησαν τη Ρωσία να επέμβει» αλλά «αύξησαν εν γνώσει τους την πιθανότητα να επέμβουν». Ο σκοπός είναι ο ίδιος και στις δύο περιπτώσεις: να χρησιμοποιηθεί ένα πιόνι για να υπονομεύσει και ενδεχομένως να εξαλείψει έναν αντίπαλο. Αναμένουμε ότι οι ΗΠΑ θα κάνουν τα πάντα για να παρατείνουν την αιματοχυσία και τον πόλεμο, να βαλτώσουν τον ρωσικό στρατό και να αποτρέψουν μια ειρηνική διευθέτηση. Ο στόχος των ΗΠΑ είναι ακριβώς αυτό που είπε ο Τζο Μπάιντεν: αλλαγή καθεστώτος στη Μόσχα.

Όπως το Αφγανιστάν, η Ουκρανία είναι απλώς ένα πιόνι στη σκακιέρα.

Και η παρτίδα ακόμη παίζεται……